Taalattitudes bij kinderen

In de knoop met taal..

Bij het schrijven van mijn blogberichten had ik hier en daar moeite om de juiste woorden te vinden om mij te verwoorden. Ik raadpleegde allerlei websites om mijn taalvermogen beter te evolueren. 

 * Overlaatst of onlangs?  (onlangs) 
http://www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/overlaatst

 * Papier maché of papier-maché? (papier-maché)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Papier-mach%C3%A9

 * Overnemen of over nemen? (overnemen)
http://www.woorden.org/woord/overnemen

 * zwarte piet of Zwarte Piet? (Zwarte Piet)
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/953/

 * Wanneer schrijf je aanhalingstekens?
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/11/

Spellingproblemen?

Ik blijf problemen hebben met werkwoorden, dus heb ik ook voor het opstellen van mijn blogberichten vaak moeite gehad met spelling en zinsconstructies. Ik raadpleegde hiervoor mijn cursus taalvaardigheden waar er ook de spellingregels in vermeld staat, maar ik riep ook de hulp van het internet in. 

 Hulp bij werkwoorden:



Hulp bij zinsbouw:


Dialecten in de media?

 Zonder enig besef wordt er heel wat tussentaal en dialect gesproken op de televisiezenders en in ons dagelijks leven. Waarom haal ik dit onderwerp aan op mijn blog? Ik leerde een korte tijd geleden in de les taalvaardigheden over de taalvariaties en wou hierover een woordje uitleg geven en mijn eigen mening weergeven.

Tv-soaps waar acteurs geen Algemeen Nederlands (AN) spreken, maar tussentaal of een dialect spreken, zouden blijkbaar de oorzaak zijn voor taalverloedering. Dit heb ik al eerder geleerd in het secundair onderwijs, waar ik ook al als eigen mening had dat bepaalde soaps of televisiereeksen nu eenmaal in een tussentaal moeten gesproken worden of de eigenheid, echtheid en sfeer wordt weggenomen. Ik vind het zelf belachelijk dat acteurs AN zouden moeten praten. In eerste instantie is het belangrijk dat ze goed acteren en ons kunnen entertainen. Toch is er volgens mij een controverse tussen twee zaken. Tijdens de acteeropleiding is het noodzakelijk dat je Nederlands perfect en foutloos is, maar toch wordt er tegenwoordig zelden nog Algemeen Nederlands gesproken in soaps.. Waarom moet ze deze taal dan uitstekend beheersen? Ook vroeg ik mezelf de vraag: 'Komt het daarom dat mensen minder en minder goed de standaardtaal beheersen?'. Het kan een grotendeels een negatieve invloed hebben op kinderen in hun ontwikkeling en opvoeding. Kinderen nemen de taal over uit hun omgeving en gaan die dan ook zelf gaan toepassen in hun dagelijks leven. Ze krijgen het op die manier moeilijker op school bij het vak Nederlands. Dit geldt ook voor oudere mensen omdat zij ook vaak geen Algemeen Nederlands spreken of kunnen spreken. Moet er dan toch ingegrepen worden bij dit probleem?

 Ik vraag mij af wat jullie hierover denken? Laat het mij weten door op dit bericht te reageren. Om dit probleem te visualiseren heb ik voor jullie voor bijpassende filmpjes gezorgd waar jullie duidelijk kunnen opmerken dat er onbewust dialect en tussentaal gesproken wordt tijdens vele soaps. De tussentaal die gesproken wordt heeft duidelijk een veel betere en dagelijkse beeld weer. Als voorbeeld heb ik een fragment uit de soap 'Thuis'. Ik koos voor dit voorbeeld omdat 'Thuis' mijn favoriete televisieprogramma is. 


Er is een duidelijk verschil herkenbaar. Ik vind het best grappig wanneer de acteurs Algemeen Nederlands spreken. Het lijkt zo onnatuurlijk omdat we juist gewoon geworden zijn aan de tussentaal op de media. We horen iedere dag acteurs normaal praten zoals wij en het klinkt natuurlijk heel bizar wanneer ze wel de standaardtaal spreken. Mijn mening blijft dat soaps voor mijn part in tussentaal mag blijven gesproken worden. Ik vind het veel aangenamer om te luisteren naar tussentaal omdat het juist dat ene accent geeft aan een soap. 





Kinderen en taal

Mijn besluit over de taalattitudes bij kinderen
Te jonge kinderen hebben nog geen ervaring met taalgebruik. Zoals bij mijn jongen uit het derde kleuter was deze opdracht nog veel te moeilijk. Ik heb de kleuter ook uitgelegd dat er geen juist antwoord is omdat hij hiervoor wel bang was om verkeerd te antwoorden. Ze kunnen nog geen linken of onderscheiden leggen tussen verschillende woorden. Naarmate de kinderen ouder worden zullen ze wel al eerder vooroordelen kunnen nemen en ontdekken wat Algemeen Nederlands is. Het meisje uit het tweede leerjaar kon al meer oplossen en dacht er ook diep over na. Toch kan ik zeggen dat de jongen uit het vijfde leerjaar de meeste ervaring en kennis over taal beheerst. Hij kon duidelijk zeggen dat de eerste persoon correct Nederlands sprak, de tweede persoon een soort tussentaal zoals zijn ouders en de laatste dialect sprak. Hij moest zelf lachen op bepaalde momenten. 

 Wat kunnen we doen om taalvaardigheid te verbeteren en stimuleren bij kinderen? 

 De taalvaardigheid speelt een belangrijke rol in hun ontwikkeling. We hebben geleerd dat kinderen geboren worden met een bepaald taalvermogen en dus in staat zijn om taal te leren en te gebruiken. Ze beginnen met non-verbale communicatie die groeit tot verbale communicatie. Ze nemen woorden over van ons en zullen na een tijd zelf verbanden leggen. 

 Als ouder/opvoeder heb je een belangrijke voorbeeldfunctie. Kinderen bootsen ons na en leren op die wijze. Je moet kinderen dus stimuleren om te praten, laat hen de tijd er voor nemen en laat hen zich verwoorden. Luister aandachtig en reageer op wat uw kind zegt. Zo geef je feedback en leert het kind communiceren en gesprekken voeren. Zeg niet voor, maar laat het kind zelf denken en de juiste woorden zoeken. In de lessen reflectie- en sociale vaardigheden hebben we ook geleerd dat samenvatten of herhalen noodzakelijk is in een gesprek. Dit kan je ook toepassen bij een kind. Je hoeft het kind niet rechtstreeks te verbeteren als het iets fout zegt, maar doe het op een subtiele manier. Herhaal wat het kind zei en zorg dat jij de juiste woorden gebruikt. Bijvoorbeeld: 'Ik heb mijn knuffel gezoekt.' 'Ja? Heb je hem gezocht?' Het kind leert de juiste woorden, zonder het gevoel te hebben dat zij/hij fout was. Op die manier is het leuk om met een kind te praten en te zorgen voor interactie. 

 Bij oudere kinderen kan het belangrijk zijn om taal op een creatieve manier te brengen. Dat kan a.d.h.v. spelletjes, liedjes, versjes, voorlezen, etc.





Analyse taalattitudes bij kinderen

Op 18 november heb ik een enquête afgenomen bij drie kinderen. Voor het vak taalvaardigheden moesten we enquêtes afnemen om de taalattitudes bij jonge kinderen te ontdekken. We kregen drie oningevulde enquêtes, een foto en een cd waar drie geluidsfragmenten op staan. Het is de bedoeling dat de drie kinderen uit een verschillende leeftijdsklasse komen. Zo hadden ze alle drie een verschillende leeftijd en er moest ook gewerkt worden met een wisselingssysteem. Ik had een jongen uit de derde kleuterklas, een meisje uit het tweede leerjaar en terug een jongen uit het vijfde leerjaar. 

 Wat moest er nu juist gebeuren? Ik liet aan het kind de drie geluidsfragmenten horen en daarna mocht zij/hij de vragen oplossen. Ik vertelde alvast dat er geen juist of fout antwoord is, maar dat ik juist hun gedacht en gevoel wil analyseren. Het zijn absurde vragen, maar ik ben alvast benieuwd naar de uitslagen van de kinderen. De vragen die ingevuld moesten worden zijn als volgt: 
  • Wie van de drie is er een meester?
  • Wie van de drie heeft een groot huis?
  • Wie van de drie heeft zwarte schoenen aan?
  • Wie van de drie helpt graag andere mensen?
  • Wie van de drie heeft veel vrienden?
Analyse:

Kind van de derde kleuterklas
Ik had de jongen uitgenodigd bij me thuis om de enquête af te leggen. Dit kind moest enkel de eerste drie vragen beantwoorden. De jongen voelde zich wat onwennig en was verlegen omdat hij mij niet kent. Gelukkig kon zijn mama hem wat gerust stellen en was hij niet meer zo stil. Bij het afleggen van de enquête kon ik concluderen dat zo'n jong kind nog geen besef heeft tussen de verschillende talen. Hij herkende geen onderscheid tussen de geluidsfragmenten en maakte het ook een stuk moeilijker om de vragen op te lossen. Ik had het gevoel dat de jongen wat gokte. Plots antwoordde hij me dat hij dacht dat de persoon die het meest dialect sprak de meester zou zijn. Ik schrok een beetje van dit antwoord en kon meteen besluiten dat een kleuter nog niets af weet van juist of correct taalgebruik.

Kind van het tweede leerjaar
Dit kind moest alle vijf de vragen beantwoorden. Bij dit meisje ging het al veel vlotter om de vragen op te lossen. Ze kon al duidelijk onderscheid maken tussen het dialect en het mooi praten zoals een meester of juffrouw. Zo antwoordde ze dat de persoon die correct Nederlands sprak de meester was en de persoon die dialectisch sprak de meeste vrienden zou hebben omdat die spontaner overkomt. Dit komt waarschijnlijk omdat het kind meer in contact komt met dialect en de ouders ook tussentaal gebruiken. Het kind ziet het voorbeeld bij haar ouders en denkt dat mensen die dialectisch spreken het grootste aantal vrienden bezitten. 

Het kind van het vijfde leerjaar
Hij had volgens mij de meeste vragen juist. We wisten de antwoorden natuurlijk niet en de kinderen mochten vrij kiezen wat het antwoord volgens hen zou zijn, maar de antwoorden van deze jongen sloten het meeste aan bij mijn antwoorden. Ik weet natuurlijk op sommige vragen geen antwoord omdat je die ook onmogelijk kan weten. Bijvoorbeeld: 'Wie van de drie heeft zwarte schoenen aan? Of heeft een groot huis?'.  Hij dacht dat de persoon die Algemeen Nederlands sprak de meester was, in een groot huis woont en graag mensen helpt (omdat hij meester is). Deze jongen weet ook dat op school juist gesproken wordt door de leerkracht omdat hij zo opgevoed is. De persoon met de meeste vrienden werd de persoon die tussentaal sprak. 




Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties (Atom)